Rootsreis Jan Joris

Moeder en zoon sluiten elkaar na 37 jaar in de armen..

Soms gebeuren wonderen, zo blijkt maar weer uit het verhaal van Jan-Joris die onlangs zijn biologische familie ontmoette in Indonesië. Ik mocht getuige zijn van deze bijzondere ontmoeting, aldus Ana.

Een mooi verjaardagsgeschenk voor Jan-Joris

Het is twee dagen nadat Jan-Joris 37 jaar is geworden. Hij is 37 jaar geleden geboren in de plaats Lawang Jatim op steenworp afstand van de stad Malang. Malang ligt op circa 2 uur rijden van Surabaya. Vandaag heb ik om tien uur ’s ochtends met Jan-Joris, zijn vrouw Brenda en Denni in een hotel te Malang afgesproken. Jan-Joris is via Wereldkinderen naar Nederland gekomen en voor een zoektocht schakelen zij Fiom/ISS in. Denni is hiervoor de contact persoon in Indonesie. Denni heeft nadat ze de hoop eigenlijk al had opgegeven de moeder uiteindelijk na lang zoeken gevonden. Vandaag zal Jan-Joris zijn biologische moeder en zusje ontmoeten een mooi geschenk in zijn nieuwe levensjaar. Ik heb Jan-Joris geholpen in de voorbereiding van zijn reis en hij heeft me gevraagd mee te gaan om als tolk op te treden, maar ook om als medegeadopteerde een brug te slaan tussen de Nederlandse en Indonesische cultuur. Voor mij erg bijzonder om hier getuige van te mogen zijn, destemeer omdat ik het zelfde ooit heb mogen meemaken.

“Spannend, verwarrend en emotioneel”.

Met twee auto’s rijden we naar het huis van moeder Wiwiek, zo heet de moeder van Jan-Joris zij woont in bij zijn zusje Yanti en haar man. Als ik aan Jan-Joris vraag wat zijn gevoel is aan het begin van deze ochtend omschrijft hij dat in drie woorden. Spannend, verwarrend en emotioneel. Spannend omdat dit de eerste keer is dat hij zijn biologische moeder gaat ontmoeten. Hoe zal zijn moeder zijn als persoon? Zal zij op hem lijken? Verwarrend omdat hij nu zijn biologische moeder gaat ontmoeten terwijl hij thuis zijn adoptief moeder heeft en die hem heeft opgevoed. Jan-Joris ziet haar als zijn echte moeder. Al begint hij ook langzaamaan zijn biologische moeder als zijn moeder te accepteren. Emotioneel omdat hij zijn moeder nu voor het eerst in het echt gaat ontmoeten, zover van huis, zover van zijn zoontje Marijn vandaan en bovenal dat hem dit gegund is.

De ontmoeting, de eerste 5 minuten…

Nadat we het adres hadden gevonden na een paar keer rondgevraagd te hebben en een telefoontje naar zijn zusje Yanti te hebben gepleegd voor de exacte locatie, stoppen we voor het huis van Wiwiek. Wat gaat er dan op dat moment door Jan-Joris heen?

“Mijn hartslag ging omhoog en mijn ademhaling ging sneller nu het moment van de ontmoeting daar is. Uitgestapt uit de auto viel ik mijn moeder in haar armen. Het allereerste wat er door mij heen ging was; ik omhels een vrouw waarvan mij verteld is, dat is je moeder, maar ik voel op dit moment nog niets, geen moeder – zoon gevoel. 

Maar dit is wel de vrouw die volgens de papieren mijn moeder is”. 

In de loop van de ochtend groeien de gevoelens van Jan-Joris voor zijn moeder. Hij denkt dat die (emotionele) band tussen hem en zijn moeder in de loop der tijd moet gaan groeien. “Er zit een periode van 37 jaar tussen, dat is iets wat je niet in een keer inhaalt door een bezoek, ‘normaliter’ maak je de nodige dingen en fases van je leven samen met je moeder mee waardoor je al gaandeweg je leven een band opbouwt met elkaar”.

We worden de rest van de dag gastvrij ontvangen, typerend voor de Indonesische cultuur. De moeder van Jan-Joris was vanmorgen al vroeg opgestaan, op van de zenuwen om voor ons een maaltijd te koken, wat ons al vrij snel bij binnenkomst werd aangeboden. De moeder  van Jan-Joris maakt het naar omstandigheden goed en woont voor in Indonesische standaarden gemiddeld. Ze woont samen met haar dochter Yanti. Het is hier in Indonesië heel gewoon dat de moeder (oma) inwoont bij kinderen. Yanti is zwanger en heeft een zoontje van vier jaar. Als Yanti overdag werkt past Wiwiek op.

We nuttigen een maaltijd al zittend op de grond, wat hier heel gebruikelijk is. Tijdens het eten worden er veel vragen gesteld en beantwoord. Soms met de nodige pauzes omdat het allemaal wat te emotioneel wordt. Vragen worden opgelost, puzzelstukjes vallen op zijn plaats.

Het verhaal van moeder Wiwiek

En dan zit ik, zelf net enkele maanden zwanger tegenover een vrouw die zelf ooit zwanger was van Jan-Joris. Zij vertelt dat ze hem niet kon houden omdat ze geen geld had. Wat heeft zij allemaal moeten doorstaan dacht ik. Van het dorp waar ze woonde was het destijds een uur naar het ziekenhuis lopen in de plaats Lawang. Hoogzwanger en op het punt om te bevallen was zij daar genoodzaakt toe. En daar in het ziekenhuis “Rumah sakit Siti Miriam” wat nog steeds bestaat, is Jan-Joris geboren. Ze heeft hem daar ter wereld gebracht, twee  keer heeft ze hem vast kunnen houden en zijn vader heeft hem één  keer gezien. Daarna hebben ze afstand van hem gedaan. De vader van Jan-Joris is helaas al enige tijd overleden. Als baby heeft Jan-Joris al veel meegemaakt. Ook al kun je het op die leeftijd niet echt navertellen, de veilige moeder-kind band is destijds verbroken en dat zal onbeschrijfelijk verdriet met zich mee hebben gebracht voor zowel de moeder als de babyziel. Ik kan het me niet voorstellen om je kind af te moeten staan, maar als je soms de pure armoede hier in Indonesië en de omstandigheden ziet waar in ze leven en dan de zo’n andere cultuur waar ook geloof een rol kan spelen bij het af moeten staan van een kind. Dan kan ik het wel proberen te plaatsen. Maar wat schrijnend als je in zo’n situatie verkeerd.

In het ongewis over de bestemming van Jan-Joris

Vervolgens is Jan-Joris geadopteerd en heeft hij de reis naar Nederland gemaakt. Wiwiek wist niet waar Jan-Joris heen ging. Zodra ze weer op de been was ging ze werken in Bandung en was dus niet thuis toen een zuster haar zocht om te vertellen dat Jan-Joris naar Nederland zou gaan. Het is een wond die nooit geheeld is verteld Wiwiek en de wond ging weer open op het moment dat ze te horen kreeg dat zij werd gezocht door Jan-Joris. Blijdschap en verdriet voelt ze nu we tegenover haar zitten. Pas nu na 37 jaar kan ze er open over praten. Haar zoon staat na 37 jaar voor haar neus, geen baby meer zoals ze zich herinnerd, maar een grote sterke gezonde man staat ineens tegenover haar met zijn Nederlandse vrouw en ze heeft er daarnaast een kleinkind bij.

Brenda had een prachtig fotoboek gemaakt wat ze kado had gegeven aan Wiwiek, van alle 37 levensjaren van Jan-Joris die ze heeft moeten missen. Een kostbaar geschenk!

Trots op “verloren” zoon

Een vreemd iemand is dan opeens familie en de volgende dag gaan we met z’n allen op pad om ergens te lunchen. We nemen ook nog een kijkje in het ziekenhuis waar Jan-Joris is geboren. Wiwiek gaat niet mee naar binnen, dat is te emotioneel voor haar. Het is de rest van de dag alsof we ze al langer kennen dan gisteren. Ook brengen we een bezoek aan het huis van een tante van Jan-Joris, de zus van Wiwiek, en dat resulteert erin dat met name Brenda een blonde blanke dame met iedereen op de foto gaat en Jan-Joris aan iedereen wordt voorgesteld. Wat is moeder Wiwiek trots om haar zoon na al die jaren te kunnen laten zien. Het gaat er dan ook feestelijk aan toe met verschillende lokale snacks en er wordt hartelijk gelachen op deze tweede ontmoeting.

Een emotioneel afscheid 

Dan komt het moment daar om afscheid te nemen. Het moment van afscheid nemen valt emotioneel zwaar. Ook Brenda heeft het er moeilijk mee, fijn dat zij straks thuis samen met Jan-Joris samen rustig kan terug kijken op deze gebeurtenis. Moeder Wiwiek vraagt wanneer ze haar zoon weer ziet. De afstand werkt niet mee, Nederland – Indonesië is zo ver weg. Je kan niet zomaar even bij elkaar op de koffie. Jan-Joris kan het dan ook niet zeggen en kan geen beloften maken wanneer hij zijn moeder weer zal zien. De gedachte dat ze weet waar hij is, dat hij het goed heeft en ook vica versa is een fijne gedachte. Jan-Joris weet dat zijn moeder niet in erge armoede leeft en dat geeft hoop. En lang leve de modern techniek, want zijn zusje Yanti heeft facebook en whatsapp. Voor het moment een schrale troost. Jan-Joris hoopt hiermee het contact te kunnen onderhouden met zijn biologische familie.

Hoe stonden de ouders van Jan-Joris er tegenover toen hij wilde gaan zoeken naar zijn biologische familie?

Jan-Joris: “Mijn ouders hebben mij vanaf het begin af aan gesteund in mijn zoektocht naar mijn biologische moeder en waren trots op mij toen ik mijn roots achterna ging. Zij waren ook oprecht blij voor mij toen mijn moeder en zusje gevonden werden. Mijn adoptief ouders zouden graag mijn biologische moeder in het echt willen ontmoeten. Thuis hebben we altijd open en eerlijk over de adoptie gepraat. Mijn ouders praten vol trots over het moment waarop zij bericht kregen van de adoptieorganisatie dat zij hun kindje uit Indonesië, mochten komen ‘ophalen’. Het open en eerlijk praten over de adoptie van je adoptiefkind, is iets wat ik adoptiefouders alleen maar kan aanbevelen, want vroeg of laat gaan geadopteerden toch vragen stellen over hun afkomst en adoptie. Het is hun goed recht om daarop antwoorden te krijgen”.

 

Hoe gaat het nu met Jan-Joris en hoe nu verder?

Jan-Joris: “Sinds ik terug ben in Nederland, heb ik het gevoel dat ik tussen twee werelden leef. De ene wereld bestaat uit mijn leven in Nederland. De andere wereld bestaat uit Indonesie en natuurlijk mijn famile daar. Ik heb sinds ik terug ben in Nederland best heimwee naar Indonesie en mijn familie daar. Via sociale media (omdat van de post niet gegarandeerd is dat die aankomt) probeer ik contact te houden met mijn zusje Yanti en via haar ook indirect met mijn moeder. Op die manier probeer ik ondanks de fysieke afstand toch een band op te bouwen. Mijn biologische moeder en zusjes staan daar ook voor open. Daarnaast willen Brenda en ik binnenkort gaan starten om Indonesisch te gaan leren. Indonesie voelt vertrouwt aan voor mij en ik hoop natuurlijk mijn moeder en zusje over hopelijk niet al te lange tijd weer terug te zien. In elk geval kijk ik nu terug op een paar hele mooie dagen uit mijn leven die ik niet snel zal vergeten”.

Auteur: Ana van Keulen en eigen bijdrage van Jan-Joris en Brenda

Foto’s: Jan-Joris

 

2 reacties

  1. Iris Kistemaker

    Wat een prachtig verhaal van mijn vroegere buurjongetje …
    Bijzonder om te zien en lezen! Helaas het contact kwijt geraakt! Ik zou graag eens bijpraten.

Laat een antwoord achter aan Jan-Joris Annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Time limit is exhausted. Please reload CAPTCHA.